ئۇيغۇرچە قوللانما ئۈچۈن بۇيەرنى چىكىڭ

ŝirħan êlipbesi ŝirħanniñ turmuŝ we ħizmet iĥtiyaji vĉvn yasap ĉiqilĝan êlipbedur.

ŝirħan êlipbesi ŝirħan teripidin yasalĝan, ôziniñ iĥtiyaji we iŝlitiŝ aditini asas qilĝan êlipbe bolup ĥêĉqandaq til-yêziq qaxide-pirinsipliriĝa tayanmiĝan we uyĝun kelmesliki momkin. u pvtvnley ŝeħiske wekillik qilidiĝan êlipbe bulup,ŝirħanniñ kiŝilik ħaĥiŝi we ôzlvk pirinsipini asas qilidu.

ASCII ĥeriplirini qollaydiĝan ĥerqandaq urunda ĉeklimisiz yêziqĉiliq bilen ŝuĝullan‍ĝili boluŝ

barliq ên‍gilizĉe 26 ĥeripni kirgvzgili bolidiĝan yumtallarda iŝlitilidu. ŝirħan asasliqi markdown girammatikisida yêziqĉiliq bilen ŝuĝulliniŝ vĉvn iŝlitidu.

mezmun birdek ŝirħan êlipbeside kôrsitilgen ĥeripler buyiĉe yêzilidu we ŝu buyiĉe kôrsitilidu.

ŝaraxit yar bergen urunlarda erep yêziqi asasidiki uyĝurĉida mas qedemlik kôrvp turuŝ iqtidari teminlaŝ arqiliq mezmunniñ imla ħataliqtin saqliniŝini kapaletke ige qiliŝqa bolidu.

ŝirħan êlipbesi barliqqa kêliŝ we kêyinki ôzgvrvŝlerde tôwendiki pirinsiplarĝa rixaye qilidu:

• uyĝur tilidiki 32 ĥerip + ĥemze din ibaret 33 ĥeripni tuluq ipadiliyeliŝi kêrek
• ASCII diki 26 ĥeriptin baŝqa ĥeriplerni ôz iĉige almasliqi kirek
• konopka taħtisidiki bir ĥerip bir ĥeripkila wekillik qiliŝi, birikme ĥerip ikki musteqil ĥerip ŝeklide kirgvzvliŝi kirek

  dimekĉi ĥazirqi uyĝurĉe kirgvzgvĉlerdek bir ĥerip arqiliq ikki ĥerip ipadilenmesliki we buniñdin saqliniŝ lazim

• qoŝma ĥeriplerni ĥasilliĝuĉi ĥerip eñ yaħŝisi ayrim mena ipadilimesliki kirek
• qoŝma ĥeriplerni ĥasilliĝanda ĉuqum ĥerip tuqunuŝi kêlip ĉiqmaydiĝan, yaki eñ az ĉiqidiĝan ĥaletni asas qilŝ kirek
• ĥerip tuquniŝi kilip ĉiqiŝtin saqlan‍ĝili bolmiĝanda, tuqunuŝqan ĥeripni ayriĝuĉi ĥerip vĉvn qoŝma ĥerip ĥasilliĝuĉi ĥeripni aldin tallaŝ kêrek, ĥeriptin baŝqa belgini ayriŝ belgisi qiliŝtin saqliniŝ kirek!

  asasliqi markdown qatarliq belge arqiliq mena ipadileydiĝan yêziqĉiliq iŝliri kôzde tutuldi

yuqiridiki pirinsip qismida kôrsitilgen mezmunlarĝa rixaye qilĝan asasta ŝirħan êlipbesiniñ ĥeripliri tôwendikilerge muqumdaldi:

ŝirħan êlipbesi ħan khan we ħan uz khan-uz din ibaret ikki ħil ĝa ayrildi.

• khan meħsus yeziqĉiliqqa iŝlitilip yêziŝ tes boluŝ mesilisini ĥel qiliŝ vĉvn iŝlitilidu.
• khan-uz meħsus uquŝqa eplik boluŝ vĉvn iŝlitilidu.

kôrvŝ we este qalduruŝqa qulay bolsun vĉvn uyĝurĉe ĥeripler bilen birge birildi

êlipbeniñ sol terep yuquri qismidiki ĥeripler khan-uz ĥeripliri dep atilidu. khan ĥeripliri asasida yêzip tamamlanĝan yazmilar uyĝurĉe ŝeklide iŝlitiŝ epsiz, RTL ni qollimaydiĝan urunlar vĉvn iŝlitilidu. khan ĥeripliri asasidiki mezmunlarni uquŝ istitik tuyĝusi kôñvldikidek bolmiĝaĉqa khan-uz ĥeripliri barliqqa keldi. khan an ĥeripliridiki ikki ĥerip birikip bir uyĝurĉe ĥerip ipadilaŝ azaytildi.

• ŝirħan êlipbeside ĥemze vĉvn x ĥeripi iŝlitilidu. mesilen: svrxet /svrxet/ , svret /svret/ qilip yêzilidu;

• h ĥeripi qoŝma ĥerip ĥasilliĝuĉi ĥerip qilip iŝlitilidu, ayrim iŝlitilse mena ipadilimeydu.

• barliq qalpaqliq ĥeripler kirgvzvŝke ŝaraxit bolmiĝanda birinji ĥeripke h ĥeripini quŝuŝ arqiliq ipadilinidu, mesilen: ŝirħan yeni ŝirħan ni sh+ir+kh+an qilip yêziŝ kirek.

  • ħ we ĥ ĥeripliri h bolup kelse oquŝqa qulayliq bolĝanliqi vĉvn bu ikki ĥeripke h niñ ŝekildaŝ ĥeripi iŝlitildi, yeni: ħ vĉvn ħ, ĥ vĉvn ĥ
  • ñ ĥeripi yeni ng ĥeripi h bilen birikmigeĉke yuqarqi qaxidige mas kelmeydu,ñ vĉvn ñ ĥeripi tallandi
  • ĵ ĥeripi zh arqiliq ipadilen‍gende z niñ qaxidige uyĝun qalpaqliq ŝekli bolmiĝaĉqa we j niñ qalpaqliq ŝekli oquĝanda ĵ ĥeripige têħimu yêqin kelgeĉke zh tin jh ke ôzgerdi,ŝundaqla ĵ qilip tallandi

• qoŝma ĥeriplerniñ uquŝqa qulay bir ĥeriplik ŝekli teminlinidu.

  • oh yeni "ô" ĥeripi vĉvn ô ĥeripi tallandi
  • eh yeni "ê" ĥeripi vĉvn ê ĥeripi tallandi
  • wh yeni "ĥ" ĥeripi vĉvn ĥ ĥeripi tallandi
  • ch yeni "ĉ" ĥeripi vĉvn ĉ ĥeripi tallandi
  • jh yeni "ĵ" ĥeripi vĉvn ĵ ĥeripi tallandi
  • sh yeni "ŝ" ĥeripi vĉvn ŝ ĥeripi tallandi
  • kh yeni "ħ" ĥeripi vĉvn ħ ĥeripi tallandi
  • gh yeni "ĝ" ĥeripi vĉvn ĝ ĥeripi tallandi
  • ng yeni "ñ" ĥeripi vĉvn ñ ĥeripi tallandi

• barliq suzuq tawuŝtin baŝlan‍ĝan sôzlvklerniñ bêŝidiki ĥemze quyulmisimu bolidu. mesilen: ademler /ademler/ qilip yêzilidu, /xademler/ emes;

• h ĥeripi tuqunuŝqan ĥeriplerni ayriŝ belgisi qilip iŝlitilidu ( astidiki mezmunlarĝa qaralsun )

• ŝirħan êlipbesidiki ĥeriplerdin ñ ĥeripidin baŝqilirida neziriye jeĥettin tuqunuŝ kôrvlmeydu, ñ ĥeripini ng bilen ipadiligende n,g,ng vĉ ĥerip arisida mena tuquniŝi kêlip ĉiqidu,bundaq eĥwalda /n/ bilen /g/ arisiĝa /h/ ĥeripi quŝulup nhg qilip yêziŝ arqiliq mena tuquniŝi ĥel qilinidu. mesilen: vn‍ge êliŝ vnhge ehlish,en‍ge êliŝ enhge ehlish dêgendek;

  eskertiŝ: n,gh arisida tuqunuŝ kôrvlgende ngh ŝeklide ôz ipadisini tapidu,ngh birikmisi h ĥeripi ayrim mena ipadilimigenliktin ĉuqum n+ghni ipadiligenliktin kilip ĉiqidu, ŝuñlaŝqa bundaq alaĥide eĥwalda h belgisi arqiliq ayrip yêzilmisimu bulidu; barliq logikiliq bir terep qiliŝ pirogrammiliri yuqarqi qanuniyet buyiĉe aptumatik bir terep qiliŝi kirek, ŝundaqla h quŝup yêzilĝan eĥwalnimu toĝra bir terep qilaliŝi kirek ,mesilen tôwendikidek yêziŝniñ ĥer ikkilisi toĝra: baŝlanĝan bashla+n+gh+an,baŝlan‍ĝan bashla+n+h+gh+an ;

• ŝirħan êlipbesige arliŝip kelgen ASCII liq baŝqa tildiki mezmunlarni periqlendvrvŝ zôrvriyti bolĝan urunlarda / belgisi arqiliq mezmunni urap yêziŝ arqiliq meħsetke yêtiŝke bulidu. mesilen: ( ŝirħan êlipbesi /english/ tiliĝa bek oħŝaydiken ) dêgen jvmlide english sôzi uyĝurĉiĝa aylanduruŝ zôrvriyiti tuĝulĝan urunlarda ôz pêti qaldurulup aylanduruŝqa qatnaŝmaydu;

• yêziqĉiliq iŝlirida izĉil qoŝma ĥerip pirinsipliriĝa rixaye qilip yêziliŝi kêrek, undaq bolmiĝanda ĥerip tuquniŝi arzuyimizdikidek toĝra ĥel bolmaydude mezmunniñ imla ħataliqini keltvrvp ĉiqiridu.

eskertiŝ:

ŝirħan êlipbesiniñ V1.2.1 neŝiridin baŝlap khan,khan-uz arlaŝ yêziqĉiliq bilen ŝuĝulliniŝqa bolidu.

ħan we ħan uz arlaŝ yêziqĉiliqi jeryanida ħan ĥeripliridin ng ñ ni ipadileydu, ħan uz ĥeripliride bolsa ng=n+g => n + g ni ipadileydu.ŝu sewebtin ħan uz da yazĝan mezmunlar asasida yêziqĉiliqni dawam qilĝanda (yeni ħan ĥeripliri bilen dawamliq mezmun qoŝqanda) mezmunniñ aħirqi netijiside ħataliq ĉiqidu.

yuqardiki amilni kôzde tutup, arlaŝ yêziŝni iŝqa aŝuruŝ vĉvn barliq mezmunlar khan-uz ĝa aylanĝanda n+g ĥalitidiki mezmunlar n + 0x200d +g qilip almaŝturiliŝi, ŝundaqla mezmun khan-uz din baŝqa ĥaletlerge yanĝanda n + 0x200d diki 0x200d alaĥide birterep qiliniŝi lazim .mesilen khan => khan-uz diki nhg => n 0x200d g ĝa ôzgvreydu. tetvrsiĉe bolĝanda eĥwal qarmu-qarŝi bulidu.

• khan ĉoñ-kiĉik yêziŝni qollaydu. aylanduruŝ qaxidisi tôwendikiĉe:
  • Sh => S
  • SH => S
  • sH => s
  • sh => s

ŝirħan êlipbesi erep yêziqi asasidiki uyĝur tili bilen tvptin oħŝimaydiĝan bolĝaĉqa yêziŝ we uquŝ jeĥette qiyinĉiliq tuĝuliŝi êniq, ŝuñlaŝqa yardemĉi qurallar yuqarqi bir qanĉe tereptin tuluqlansa bolidu:

• ŝirħan êlipbesi boyiĉe sôz tewissiyeleŝ
• imla tekŝvrvŝ we eskertiŝ
• quŝumĉe rayunda mas qedemde uyĝurĉiĝa aylandurup kôrsitiŝ
• uyĝurĉe markdown ni ŝirħan êlipbesidiki markdown ĝa aylanduruŝ
• ŝirħan êlipbesidiki markdown ni uyĝurĉidiki markdown ĝa aylanduruŝ
• markdown ni html tiniĉ betke aylandurup bilog iŝliri qatarliqlarĝa iŝlitiŝ
• markdown ni PDF, resim qatarliq saqlaŝqa eplik ŝekillerge aylanduruŝ
• mezmun terjime qiliŝ
• OCR periqlendvrvŝ
• awazliq kirgvzvŝ
• awazni mezmun‍ĝa aylanduruŝ
• ...

khan-alphabet

bv tvr shirkhan-alphabet niñ qaxide-pirinsiplirini iŝqa aŝuruŝ vĉvn iŝlitilidu. barliq muĥim iqtidarlar muŝu tvr arqiliq teminlinidu.

已弃用，功能通过 khan-alphabet 来提供

shirkhan-alphabet-table bv tvr ŝirħan êlipbesiniñ ĥerip jediwilini asas qilip baŝqa iŝlitiŝ urunlirida ôlĉem birliki ĥasillaŝ vĉvn teyyarlan‍ĝan bulup,javascript tilini asas qilidiĝan tvrler aldin muŝu tvrni iŝlitip munasiwetlik uĉurlarĝa êriŝiŝi tewissiye qilinidu ;

shirkhan-vscode bu tvr vscode kod teĥrirligvĉide ŝirħan êlipbesini iŝlitip markdown yêziŝni iŝqa aŝuruŝ vĉvn teminlen‍gen qisturma. vscode niñ qisturma baziridin shirkhan-vscode dep izditiŝ arqiliq qaĉilap iŝlitiŝke bulidu. qisturminiñ têħimu kôp uĉuri vĉvn mezkur tvr ambirini kôrvñ;

shirkhan-crx bu tvr asasliqi torkôrgvĉ qisturmisi bolup, torkôrgvĉlerde ŝirħan êlipbeside yêzilĝan mezmunlarni uyĝurĉiĝa aylandurup kôrsitiŝ qatarliq muĥim iĥtiyajlarni qanduruŝ vĉvn iŝlitilidu

已弃用，功能通过 khan-alphabet 来提供

shirkhan-retext bv tvr asasliqi têkist mezmunini uyĝurĉe we ŝirħan êlipbesi arisida aylanduruŝqa iŝlitilidu;

shirkhan-remark bv tvr asasliqi markdown mezmunini ŝirħan êlipbesi we uyĝurĉe arisida ôz - ara aylanduruŝ vĉvn iŝlitilidu;